Premier League chi tiền như hố đen vũ trụ

Kỳ chuyển nhượng hè qua của Premier League lên đến 3,11 tỷ bảng, nhiều hơn tổng của 4 giải hàng đầu khác cộng lại

Không có kỳ chuyển nhượng nào giống kỳ chuyển nhượng nào, nhưng rất ít kỳ có thể sánh được với kỳ vừa khép lại dành cho các CLB Premier League vào đêm qua. Đó thực sự là một “hố đen khổng lồ” trị giá 3,11 tỷ bảng (4,16 tỷ USD) nuốt trọn mọi thứ. Các CLB cứ thế chi tiêu, chi thêm nữa, thậm chí đến tận những giờ cuối cùng của phiên chợ, khi thương vụ lớn nhất – cũng lùm xùm nhất – được giữ lại như một điểm nhấn chốt hạ.

Mục lục

Cuộc chạy đua mua sắm

Bản hợp đồng 125 triệu bảng đưa Alexander Isak từ Newcastle United đến Liverpool là một cái kết vừa kịch tính vừa hoàn hảo, giúp đặt dấu chấm cho mùa hè mua sắm ngoạn mục nhất mà bóng đá Anh từng chứng kiến. Riêng ngày cuối cùng đã chứng kiến 375 triệu bảng được chi ra, đưa tổng mức chi lên đến con số khổng lồ, đủ để kỳ tháng 1 tới đây không còn cần thiết trong việc xác lập mùa giải xa hoa nhất lịch sử.

Chưa bao giờ 20 CLB Premier League chi tiêu nhiều đến vậy, cả về tổng lẫn ròng. Tổng mức chi, thực tế, đã nhiều hơn mùa hè năm ngoái đến 1,1 tỷ bảng khi các thỏa thuận cuối cùng được chốt vào lúc tối 1/9, tức tăng đến 55% so với cùng kỳ năm trước. Việc một số kỷ lục về số lượng hồ sơ chuyển nhượng tạm thời được nộp trước giờ chót, lên đến hàng chục, cho thấy rõ nhịp độ điên cuồng của thị trường từ đầu đến cuối.

Chưa CLB nào có mức chi thô cao hơn Liverpool. Con số 420 triệu bảng mà họ bỏ ra để chiêu mộ Isak, Florian Wirtz, Hugo Ekitike, Milos Kerkez, Jeremie Frimpong và Geovanni Leoni là chưa từng có tiền lệ, dù đã phần nào được cân đối bằng 190 triệu bảng từ bán cầu thủ. Tổng số tiền ấy thậm chí có thể vượt quá 450 triệu bảng nếu như thương vụ Marc Guehi từ Crystal Palace không đổ bể vào phút chót.

Liverpool (hai lần) cũng nằm trong số bảy CLB phá kỷ lục chuyển nhượng của riêng mình. Cuộc săn đuổi kéo dài đối với Isak trở thành thương vụ lớn nhất lịch sử một CLB Anh từng thực hiện. Có lẽ điểm duy nhất mà thị trường hè này chưa chạm tới chính là kỷ lục thế giới – thương vụ Neymar từ Barcelona sang Paris Saint-Germain với giá 200 triệu bảng mùa hè 2017. Đó có lẽ là chuyện cho một ngày khác.

Liverpool là kẻ dẫn đầu, nhưng không phải ngoại lệ. Arsenal thậm chí có mức chi ròng cao hơn, 245 triệu bảng, với những bản hợp đồng như Martin Zubimendi, Eberechi Eze, Viktor Gyokeres và Noni Madueke. Chelsea, Manchester United và Tottenham Hotspur đều chi hơn 180 triệu bảng để theo kịp. Manchester City chi ít nhất trong nhóm “big six”, nhưng cũng khó coi là tiết kiệm khi họ từng phá kỷ lục chi tiêu của chính mình vào tháng 1 trước đó với 180 triệu bảng.

Gọi là tham vọng trần trụi hay là sự giải phóng khỏi mọi kiềm chế, gần như CLB nào cũng đã đầu tư mạnh mẽ trong mùa hè này. Tổng cộng 56 cầu thủ được ký với giá từ 20 triệu bảng trở lên, chỉ có Leeds United là không chạm mốc đó. Trung bình mỗi CLB chi hơn 150 triệu bảng.

Premier-League-chi-tien-nhu-ho-den-vu-tru-1 — Manchester United chi 200 triệu bảng tân trang hàng công

Vậy điều gì đã thúc đẩy “cơn bùng nổ” này?

Giáo sư Rob Wilson – chuyên gia tài chính thể thao, giảng viên tại Đại học Kinh doanh Bóng đá (UCFB) – nhận xét: “Chúng ta đang chứng kiến hàng loạt chuẩn mực mới được thiết lập. Liverpool đã đi sớm với (Florian) Wirtz rồi mang về (Hugo) Ekitike, điều đó thực sự khuấy đảo thị trường.

Mọi chuyện xoay quanh việc đặt ra rồi nâng cao mức chuẩn để các CLB khác buộc phải theo. Matheus Cunha (từ Wolverhampton Wanderers đến Manchester United) với giá 60 triệu bảng là một ví dụ khác. Dù đó là phí giải phóng, nhưng nó đã gửi thông điệp rằng mẫu cầu thủ như vậy xứng đáng với mức giá ấy. Đó là lý do vì sao chúng ta thấy nhiều thương vụ ở mức 50, 60 triệu bảng.

Thêm vào đó là tình trạng nhiều CLB đều khao khát một số 9 thượng hạng. Đó là mẫu cầu thủ hiếm hoi, luôn có giá cực cao. Và khi cả Liverpool, Arsenal, Chelsea, Manchester United, Newcastle đều cùng săn một trung phong, thì thị trường vốn đã sôi động từ đầu lại càng bị đẩy lên cao.”

Không gì cho thấy sự bùng nổ này rõ ràng bằng việc nhìn lại 10 năm trước. Mùa hè 2015-16, các CLB chi tổng cộng 870 triệu bảng – trong đó Manchester City mua Kevin de Bruyne và Raheem Sterling với hơn 100 triệu bảng. Nhưng kể từ đó, chi tiêu đã phình to gấp bội, khẳng định Premier League là “hố đen” chưa bao giờ ngừng lớn.

Mùa hè này càng thêm đặc biệt, khi một chu kỳ bản quyền truyền hình mới bắt đầu và doanh thu dự báo tiếp tục tăng. Dù gói trong nước chỉ tăng nhẹ – 4% cho số trận trực tiếp nhiều hơn đáng kể – thì hợp đồng quốc tế vẫn tăng vọt.

Ví dụ, BeIN Sports hiện trả cao hơn 10% so với mùa trước để phát sóng mọi trận đấu tại 24 quốc gia MENA (Trung Đông và Bắc Phi), với bản hợp đồng ba năm trị giá 550 triệu bảng. Tại Thái Lan, Jasmine International cũng khởi động hợp đồng béo bở kéo dài sáu mùa với Premier League.

Sức hút toàn cầu tăng cao đã giúp giá trị bản quyền quốc tế tăng 27% mùa này và đảm bảo mọi CLB đều nhận được phân bổ trung tâm cao hơn. Cùng lúc, các hợp đồng thương mại gắn liền với lượng khán giả cũng nở rộ. Chính sự chắc chắn ấy cho phép 14 trong 20 CLB Premier League chi trên 100 triệu bảng cho cầu thủ mới.

Ngoài ra, còn có nguồn thu UEFA mà gần một nửa số CLB Premier League sẽ hưởng mùa này. Sáu đội góp mặt ở Champions League sẽ thu về từ 40 đến 130 triệu bảng. Hai trong số đó (Chelsea và Manchester City) còn vừa hưởng lợi từ FIFA Club World Cup, giải đấu cho phép thị trường mở sớm hơn qua hai giai đoạn chuyển nhượng.

Một yếu tố khác là sự nới lỏng những hạn chế về quy định tài chính sau lo ngại về PSR (Profitability and Sustainability Rules) hồi năm ngoái. 12 tháng trước, nhiều CLB như Newcastle, Nottingham Forest, Leicester City và Everton bị bó buộc do giới hạn đánh giá ba năm. Năm nay, chỉ còn Aston Villa là bị chi phối, bởi họ cần tuân thủ FFP của UEFA sau khi lỡ suất Champions League vào ngày cuối cùng. Họ chỉ chi 26 triệu bảng mua Evann Guessand từ Nice – thương vụ lớn nhất.

Premier-League-chi-tien-nhu-ho-den-vu-tru-2 — Arsenal chi đậm mua Viktor Gyoekeres để cạnh tranh với Liverpool

Vượt trội so với các nền bóng đá khác

Ngay cả các tân binh cũng không ngần ngại vung tiền. Cả ba đội mới lên hạng đều chi ít nhất 95 triệu bảng để xây dựng lại đội hình, trong đó Sunderland tiêu đến 153 triệu bảng cho 14 tân binh – cao hơn bất cứ CLB nào ở Tây Ban Nha, Ý hay Pháp.

Wilson nói thêm: “Việc có nguồn thu bảo đảm đã giúp các CLB cân bằng sổ sách và mạnh tay hơn. Kết hợp với thành công tại các cúp châu Âu – nơi tiền thưởng cũng tăng mạnh – bạn sẽ có một ngân sách doanh thu lớn hơn để đầu tư vào chuyển nhượng. Thành công trên sân cỏ còn kéo theo nhiều hợp đồng thương mại mới, tạo nên vòng tròn tối ưu.”

Trong khi đó, phần còn lại của châu Âu chỉ biết đứng nhìn. Khoảng cách giữa Premier League và các giải hàng đầu khác ở Ý, Tây Ban Nha, Đức, Pháp ngày càng nới rộng, dù Real Madrid vẫn giữ vị trí CLB giàu nhất thế giới.

Serie A chi hơn 1 tỷ bảng – gần nhất với Premier League – trong khi Bundesliga đạt hơn 700 triệu. Ligue 1 tiêu 550 triệu, chỉ kém một chút so với La Liga với 590 triệu. Nhưng gộp cả bốn giải này lại, vẫn không bằng tổng chi của Premier League.

Bốn giải đấu ấy thậm chí còn có lợi nhuận chung, trong khi Premier League (chi ròng: 1,3 tỷ bảng) lại thực hiện một “cuộc càn quét” thường niên các ngôi sao khắp châu Âu. Sức mạnh tài chính Premier League cũng lan sang Championship. Trong 374 triệu bảng doanh thu bán cầu thủ của các đội hạng Nhì, có tới 254 triệu chảy về những CLB vẫn còn được hưởng tiền hỗ trợ sau khi rớt hạng gọi là “parachute payments”.

Riêng Ipswich Town thu gần 70 triệu bảng từ việc bán Omari Hutchinson cho Nottingham Forest và Liam Delap cho Chelsea. Họ cùng Southampton (bán Tyler Dibling cho Everton, Mateus Fernandes cho West Ham) chiếm đến 37% tổng mức chi 251 triệu bảng của cả Championship. Wrexham – nhờ nguồn thu từ loạt phim tài liệu trên Disney – có mức chi ròng cao nhất: 23 triệu bảng, trong nỗ lực thăng hạng lần thứ tư liên tiếp.

Tiền của Premier League chưa phải là thứ xoay chuyển cả thế giới của Wrexham, nhưng đó chỉ là một ngoại lệ. Hệ sinh thái bóng đá, cả ở Anh lẫn quốc tế, đều vận hành nhờ nguồn thu khổng lồ mà 20 CLB may mắn của Premier League tạo ra. Và mùa hè này, hơn bao giờ hết, là minh chứng rõ rệt cho điều đó.

=>Xem thêm: