Phân tích mạnh yếu của Chelsea trong mùa giải mới

Với cách Enzo Maresca xây dựng Chelsea, dự án bóng đá cực kỳ giàu tiềm lực dưới quyền Clearlake Capital và Todd Boehly của Chelsea cuối cùng cũng đã đạt được tính chính danh.

Điều đó trở nên rõ ràng vào tháng Năm, khi Chelsea giành suất trở lại Champions League với vị trí thứ tư tại Premier League, rồi sau đó nâng cao chức vô địch UEFA Conference League.

HLV Enzo Maresca chia sẻ trong buổi họp báo trước trận chung kết FIFA Club World Cup: “Với tôi, thành tựu lớn nhất mùa này là đúng một năm trước, chẳng ai nói về Chelsea vì lý do bóng đá, mà chỉ nhắc tới đội hình khổng lồ, số tiền khổng lồ. Còn bây giờ, chẳng ai nhắc tới chuyện đó nữa, mà chỉ nói về cách chúng tôi chơi bóng, cách chúng tôi giành chiến thắng. Cá nhân tôi cho rằng đây mới là thành tựu lớn nhất mùa này”.

Việc đội hình trẻ của Maresca sau đó đánh bại tân vương Champions League Paris Saint-Germain một cách thuyết phục tại sân MetLife để đăng quang chỉ càng làm nổi bật thêm luận điểm ấy. Chelsea đã thực sự trở lại thành một tập thể nghiêm túc, nhưng chính xác thì họ thi đấu ra sao?

Mục lục

Chelsea đã thay đổi triết lý bóng đá thế nào?

Maresca được bổ nhiệm vào mùa hè 2024 như một tín hiệu rõ ràng về định hướng bóng đá mà CLB mong muốn: dịch chuyển sang trường phái kiểm soát bóng và lối chơi theo vị trí mang dấu ấn Pep Guardiola, được triển khai bởi một người từng là trợ lý của Guardiola tại Manchester City, giống như Mikel Arteta của Arsenal.

Không kém phần rõ ràng là sự diễn giải riêng của Maresca về phong cách Guardiola: sơ đồ 4-2-3-1 nhưng khi cầm bóng lại biến thành dạng 3-4-3, trong đó “bộ tứ” ở giữa sân xếp thành hình hộp gồm hai tiền vệ phòng ngự — một người thường là hậu vệ biên bó vào trung lộ — cùng với hai tiền vệ công hoạt động ở các hành lang trong, hay còn gọi là “pockets”. Sơ đồ hình hộp ở tuyến giữa của Maresca có thể thấy rõ trong trận gặp Arsenal trên sân nhà mùa trước…

Cấu trúc này, nhờ cho phép đội hình tấn công với năm cầu thủ trong khi năm người còn lại đứng sau bóng để ngăn phản công, thường là mặc định của Chelsea. Nhưng suốt mùa giải vừa qua, Maresca đã cho thấy ông rất linh hoạt trong cách đạt tới sự bố trí này.

Đôi khi là hậu vệ trái Marc Cucurella bó vào đá như một tiền vệ, đôi khi là hậu vệ phải Malo Gusto di chuyển vào từ biên. Thỉnh thoảng, một trong hai người lại dâng cao giữ vai trò tiền vệ tấn công, với hai tiền vệ phòng ngự thuần túy đứng phía sau.

Cucurella cũng đóng vai trò then chốt trong phương án chiến thuật B mà Maresca ưa dùng: sơ đồ tấn công nhiều hơn, khi hậu vệ biên bó vào dâng thẳng lên phần ba cuối sân, cho phép Chelsea tấn công với sáu cầu thủ thay vì năm, chỉ để lại một tiền vệ phòng ngự che chắn cho hàng thủ ba người. Chính sự điều chỉnh này đã giúp Cucurella ghi nhiều bàn quan trọng mùa trước, trong đó có pha lập công quyết định vào lưới Manchester United tại Stamford Bridge hồi tháng Năm…

Gusto thì khó thích nghi hơn khi bó vào trung lộ, và Maresca không thử lại phương án này kể từ sau khi cầu thủ người Pháp bị Real Betis khai thác ở chung kết Conference League. Tuy vậy, anh lại cực kỳ nguy hiểm trong vai trò chồng biên, và đã phát huy tối đa điều đó trước PSG ở chung kết Club World Cup, khi chính một pha bứt tốc của anh tạo nên bàn mở tỷ số.

Những tiến hóa tại Mỹ

Giải đấu ở Mỹ cũng là sân khấu để Maresca thoải mái thử nghiệm chiến thuật. Sơ đồ 4-2-2-2 trước Flamengo ở vòng bảng không hiệu quả, nhưng việc chuyển sang 4-3-3 đã giúp Chelsea pressing tốt hơn nhiều trước Fluminense ở bán kết, và trong trận chung kết gặp PSG, ông xuất phát với Cole Palmer bên phải và Reece James ở hàng tiền vệ, qua đó cho phép thủ quân CLB lùi về đá hậu vệ phải mỗi khi Gusto dâng cao.

Chelsea cũng pressing cực kỳ quyết liệt trước nhà vô địch châu Âu, theo kiểu kèm người toàn sân. Levi Colwill và Trevoh Chalobah đều dâng sâu sang phần sân PSG để theo sát Ousmane Dembele, còn Moises Caicedo thì lấp vào khoảng trống phía sau.

Ở những trận khác, Chelsea sẵn sàng lùi sâu về khối trung bình, dùng các tiền đạo để che chắn đường chuyền, tin tưởng hàng thủ và thủ môn lo liệu các pha bóng dài vượt tuyến. Khi buộc phải phòng ngự thấp, họ thường chủ động bẫy việt vị ngay mép vòng cấm địa — chiến thuật được Manuel Pellegrini, một người thầy khác của Maresca, áp dụng. Dẫu đôi khi bị khai thác, nhưng nó cũng thường xuyên khiến đối thủ rơi vào bẫy việt vị.

Khi cầm bóng, Maresca ưu tiên triển khai bằng các đường chuyền ngắn từ thủ môn, thường để nhử đối phương pressing và tạo khoảng trống ở phía trên. Chelsea rất giỏi đưa bóng lên nhanh trong các tình huống này, với tốc độ ở tuyến trên và một chân chuyền xuất sắc như Palmer. Tuy nhiên, trước PSG, thủ môn Robert Sanchez lại được yêu cầu phát bóng dài, vượt qua lớp pressing và cô lập Gusto với Nuno Mendes — và nó đã chứng minh sự khôn ngoan.

Một cải tiến khác tại Club World Cup là việc Chelsea thường xuyên dùng phạt góc ngắn. Mùa trước, Chelsea ghi trung bình 4,1 bàn từ 100 tình huống cố định, đứng thứ 10 tại Premier League, trong khi để lọt 4,6 bàn từ 100 tình huống cố định, xếp thứ sáu tệ nhất. Với đội hình không quá cao to hay mạnh không chiến, Maresca cùng HLV tình huống cố định Bernardo Cueva chuyển sang đá ngắn từ các quả phạt góc.

Cấu trúc được thể hiện rõ: một cầu thủ đứng ngay đường biên ngang, một người ngang với vòng cấm để tạo thành tam giác, buộc đối thủ kéo ra phòng ngự. Chelsea đã tận dụng sơ đồ này để ghi bàn nhờ pha phản lưới của Agustin Giay (Palmeiras) ở tứ kết Club World Cup, đồng thời hạn chế nguy cơ bị phản công. Tổng cộng, Chelsea thực hiện 26 trong số 43 quả phạt góc ở giải theo cách ngắn.

delap-chon-chelsea-vi-ve-champions-league — Delap chọn Chelsea vì vé Champions League.

Chelsea đa dạng với nhân sự mới

Trên hàng công, Liam Delap và Joao Pedro đều tạo ấn tượng ngay ở Club World Cup, mỗi người mang lại một nét khác biệt so với Nicolas Jackson mùa trước, đồng thời hiệu quả hơn trong khâu dứt điểm. Bên cánh trái, Maresca có thể chọn Jamie Gittens hoặc Pedro Neto tùy ý đồ tấn công.

Ở cánh phải, thần đồng Brazil Estevao hứa hẹn mang lại đột biến. Điều đó giúp giảm gánh nặng sáng tạo từng đặt nặng lên Palmer. Chelsea giờ đây sở hữu nhiều công cụ hơn để phá vỡ hàng thủ thấp.

Sau hàng công, sự toàn diện của cầu thủ trở lại từ dạng cho mượn Andrey Santos sẽ giúp tuyến giữa Chelsea linh hoạt hơn. Caicedo và Cucurella, hai quân bài ưa thích của Maresca mùa 2024-25, nay đã có người thay thế chuyên biệt: Dario Essugo và Jorrel Hato, người cũng có thể đá trung vệ thay Colwill đang chấn thương.

Maresca đã sử dụng tới 27 cầu thủ ở Club World Cup, nhiều nhất trong số các HLV dự giải. Ông có nhiều lựa chọn hơn bao giờ hết, và bản sắc Chelsea vì thế cũng trở nên tinh tế hơn. Chelsea sẽ đáng gờm hơn rất nhiều so với mùa giải trước.

=>Xem thêm: