Lý do bóng đá Nhật Bản thăng tiến mạnh mẽ

Tuyển Nhật Bản, với vị trí top 15 trên bảng xếp hạng FIFA và là số 1 châu Á, không chỉ là một hiện tượng ngắn hạn mà là minh chứng cho sự thành công bền vững của cả nền bóng đá xứ sở mặt trời mọc. Thành công của bóng đá Nhật Bản được xem như dẫn chứng đắt giá cho cách làm bóng đá các quốc gia khác nên học hỏi.

Đầu tiên, phải nhắc đến yếu tố thể chất và dinh dưỡng. Khi xem các trận đấu của đội tuyển Nhật Bản tại các giải đấu châu lục, ta thường thấy rằng bên cạnh chiến thuật, sức khỏe và hình thể của họ luôn cạnh tranh sòng phẳng với đối thủ.

Tại World Cup 2022 trên đất Qatar, Nhật Bản đã có chiến thắng lịch sử trước Đức. Trung bình, chiều cao của hàng thủ Nhật Bản dao động từ 1m84 – 1m85, trong khi Đức là 1m89 – 1m90. Dù có sự chênh lệch, các hậu vệ Nhật Bản vẫn tranh chấp tốt trên không, như pha đánh đầu nguy hiểm nhất của Đức từ Rudiger ở phút 16.

Câu hỏi đặt ra là, cùng là người châu Á, tại sao Nhật Bản lại cải thiện được hình thể và sức khỏe tốt đến vậy? Câu trả lời nằm ở chính sách cải thiện dinh dưỡng, đặc biệt là “Bữa ăn học đường” sau Thế chiến II. Chính phủ Nhật cung cấp bữa trưa miễn phí hoặc trợ giá cho học sinh, gồm thịt, cá, trứng, sữa, rau, tinh bột và giàu đạm – những thành phần cải thiện chiều cao và cân nặng. Nhờ chính sách này, chiều cao trung bình của nam thanh niên Nhật tăng 10cm từ năm 1950 đến nay, và nữ giới tăng 8cm trong cùng khoảng thời gian.

Ngoài ra, thói quen đi bộ của người Nhật cũng góp phần quan trọng. Theo nghiên cứu, họ đi bộ trung bình 6000 bước mỗi ngày, so với 3600 bước của người Việt Nam (dữ liệu tại Đà Nẵng năm 2017). Lứa tuổi tiểu học Nhật đạt 11.382 bước/ngày, trong khi người Việt 70 tuổi tại Nhật đi 4658 bước. Đi bộ gián tiếp tác động đến chiều cao bằng cách tăng hormone tăng trưởng, theo WHO, khuyến nghị ít nhất 60 phút vận động/ngày. Những yếu tố này tạo nền tảng khác biệt cho các lứa cầu thủ Nhật, giúp họ tự tin trong các pha tranh chấp cần sức mạnh thể hình.

Triết lý “Muốn có đội tuyển quốc gia mạnh, phải có nền bóng đá học đường và phong trào mạnh” là kim chỉ nam của Nhật Bản. JFA nhấn mạnh việc “làm bóng đá từ gốc rễ” – từ bóng đá học đường, học sinh, sinh viên, giải trẻ đến giải chuyên nghiệp. Họ xây dựng hệ thống đào tạo bài bản, thay vì phụ thuộc vào “tài năng trời cho”.

Kết quả là chất lượng cầu thủ Nhật rất đồng đều, với trình độ chênh lệch giữa đội 1 và đội 2 được giảm thiểu. Văn hóa truyện tranh và hoạt hình Nhật Bản, đặc biệt là Captain Tsubasa, cũng đóng vai trò quan trọng. Ra đời năm 1981, cùng thời điểm Nhật cải cách bóng đá, bộ truyện đã lan tỏa mạnh mẽ, xuất hiện trên các tạp chí nổi tiếng.

Năm 1981, số cầu thủ Nhật chỉ là 68.900, nhưng đến 1988, con số này tăng lên 240.000. Số cầu thủ tiểu học tăng từ 110.000 lên 260.000. Đến World Cup 2002, 16/23 tuyển thủ Nhật thừa nhận yêu thích bóng đá nhờ Captain Tsubasa. Sự kết hợp giữa văn hóa và thể thao đã cho thấy tầm nhìn chiến lược của Nhật Bản.

Hệ thống bóng đá học đường và nghiệp dư tại Nhật là “gốc rễ” của nền bóng đá. Giải đấu học sinh/sinh viên, diễn ra vào tháng 12 hàng năm, kéo dài 18 ngày, được tổ chức nghiêm túc như một phần của hệ thống chuyên nghiệp.

Các sân vận động lớn, lượng khán giả “khủng” và sự đầu tư mạnh mẽ tạo động lực cho các tài năng tương lai. Không chỉ vậy, Nhật còn tổ chức các giải đấu cho người cao tuổi, từ lứa 40 đến trên 70 tuổi. Năm 2021, gần 42.000 người tham gia lứa 40, tăng gấp 9 lần so với năm 2000. Các quy định mới như cấm tắc bóng, rút ngắn thời gian hiệp đấu đảm bảo an toàn.

J.League, dù trẻ (thành lập năm 2000), đã vươn lên top đầu châu Á. Bước ngoặt là việc CLB phải gắn liền với địa phương, thay vì tên công ty. Điều này tạo sự gắn kết với người dân, giúp địa phương hỗ trợ CLB như xây sân, quảng bá, giáo dục. Mỗi đội phải có lứa trẻ U12, U15, U18. J.League ký kết hợp tác với Bundesliga, La Liga, giúp cầu thủ tiềm năng xuất ngoại sớm. Quy định tài chính minh bạch giúp J.League trở thành giải đấu ổn định nhất châu Á.

Con đường làm bóng đá của Nhật Bản đòi hỏi kỷ luật, khoa học và sự thống nhất giữa JFA, Chính phủ, CLB, trường học và cộng đồng. Văn hóa thể thao của người dân là yếu tố trọng điểm. Đây là bài học lớn cho bất kỳ quốc gia nào muốn noi gương.

=>Xem thêm:

• Sơ đồ Arsenal 2024: Khám phá chiến thuật đỉnh cao
• Chiến thuật Pressing là gì? Các loại Pressing phổ biến

Nguồn tin: Bongdako