Hệ lụy khi Anh có 9 đội dự Cúp châu Âu

Trong những ngày trước khi mùa giải Champions League khởi tranh, có một chủ đề lớn đã gây ra nhiều tranh luận, và rất có thể sẽ làm thay đổi tương lai của giải đấu này.

Hôm thứ Năm, Ủy ban điều hành UEFA đã nhóm họp, sau nhiều vận động hành lang để cho phép La Liga tổ chức các trận đấu ở nước ngoài. Cuối cùng, Ủy ban kết luận rằng vấn đề này có quá nhiều phức tạp tiềm ẩn nên cần được thảo luận thêm.

Tuy nhiên, vị chủ tịch nóng nảy của LaLiga, Javier Tebas, lại cho rằng mọi thứ rất đơn giản, và ông chỉ cần chỉ tay vào tuần Champions League này. Lần đầu tiên trong lịch sử, có tới sáu câu lạc bộ Premier League cùng góp mặt, thể hiện sức mạnh vượt trội mà không đối thủ nào có thể bắt kịp của giải đấu. Tình thế lớn mạnh của Premier League buộc các đối thủ như La Liga hay Serie A phải tìm cách xoay sở.

Mục lục

Có quá nhiều đại diện Anh ở châu Âu

Trong khi đó, lãnh đạo cao nhất của Premier League khẳng định giải đấu không làm gì trên mặt trận này. Giám đốc điều hành Richard Masters, trong buổi họp báo trước mùa giải, nhấn mạnh rằng hiện tại không có kế hoạch nào để tổ chức các trận ở nước ngoài.

Thực tế, Premier League cũng chẳng cần làm vậy, không chỉ vì vị thế toàn cầu áp đảo. Sáu đội bóng đó sẽ tạo thành tổng cộng chín đại diện ở ba cúp châu Âu mùa này. Với gần một nửa số CLB tại Premier League, đây là số lượng “sứ giả bóng đá” được cử đi khắp châu Âu nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào từng làm trước đây.

Sự hiện diện của các CLB Anh dày đặc đến mức khó chịu, đặc biệt tại Champions League. Sáu suất tham dự chiếm trọn một phần sáu tổng số đội trong vòng bảng 36 đội. Tỷ lệ áp đảo như vậy rõ ràng không lành mạnh cho bóng đá. Premier League và Champions League thời gian qua đều được ví như những phương án thay thế cho Super League, và giờ đây tất cả kết hợp lại thành một điều gì đó phô trương, thái quá – hoàn toàn theo thiết kế.

Đó cũng là nghịch lý, nhất là khi nhiều giải đấu khác đang khao khát cơ hội và nguồn tài chính như thế. Không thể có hình ảnh nào khắc họa rõ nét hơn bóng đá hiện đại: những kẻ cần ít thì lại nhận được nhiều, và sự giàu có sẵn có của họ đảm bảo điều đó sẽ tiếp diễn mãi mãi.

Sự giàu có ấy chính là lý do hiển nhiên cho thế áp đảo, và phần lớn cuộc tranh luận có thể quy về những con số cứng. Premier League sở hữu lợi thế khổng lồ về doanh thu truyền hình – mỗi năm cao hơn ít nhất 1 tỷ bảng so với bất kỳ giải đấu nào khác – nên đương nhiên cũng có lợi thế khổng lồ trong chi tiêu. Các CLB Anh trả nhiều hơn 2,5 tỷ bảng tiền lương so với bất kỳ giải nào khác, và con số này chắc chắn sẽ tăng sau mùa hè vừa qua, khi họ chi kỷ lục 3 tỷ bảng cho phí chuyển nhượng.

Điều đó giúp ngay cả những đội Premier League thi đấu dưới kỳ vọng vẫn lọt tới chung kết Europa League, như Tottenham Hotspur và Manchester United, và chức vô địch còn mang lại thêm một suất tham dự Champions League. Cùng lúc, những chiến thắng nhỏ lẻ khác giúp hệ số UEFA của Anh được cải thiện mạnh mẽ. Đây là cơ sở để nhận một trong hai suất “thưởng” cho Champions League.

He-luy-khi-Anh-co-9-doi-du-Cup-chau-Au-1 — Ngay cả Tottenham cũng dự Champions League dù suýt xuống hạng

Đông nhưng chưa chắc tinh

Với vòng xoáy tự nuôi dưỡng này, có thể nói “cuộc đua top 4” của Premier League nay gần như chắc chắn sẽ trở thành “top 5” trong hầu hết các mùa giải. Tuy nhiên, giữa bức tranh phồn thịnh ấy, vẫn có những con số khác nhỏ bé hơn, dường như không tương xứng với sự vượt trội kia. Một là số lần vô địch Champions League trong những năm gần đây, thậm chí là số lần vào chung kết và bán kết.

Mùa Covid thứ hai, 2020-21, được coi là bước ngoặt khi phơi bày những vết nứt kinh tế trong bóng đá, để rồi sự ổn định tài chính của Premier League giúp họ bứt phá. Thế nhưng, từ đó đến nay, các đội Anh mới chỉ có 2 chức vô địch châu Âu – bằng với Real Madrid.

Hai nhà vô địch đó cũng chỉ mang lại 4 lần vào chung kết và 6 lần vào bán kết. Thành tích này vẫn rất mạnh, tốt hơn bất kỳ giải nào khác, nhưng không hề tương xứng với khoảng cách hàng tỷ bảng. Nó thậm chí còn chưa bằng giai đoạn 2007-08 hay 2008-09, khi Premier League có tới ba đội vào bán kết mỗi mùa – điều đáng ra phải trở thành thông lệ với ưu thế kinh tế như hiện tại.

Sự đa dạng còn sót lại này thật ra mang lại niềm an ủi cho bóng đá châu Âu. Vấn đề là những nguyên nhân tạo nên nó chưa chắc bền vững. Một phần chỉ là may mắn. Liverpool từng tiến sát việc loại Paris Saint-Germain – đội sau đó vô địch – chỉ thua trên chấm luân lưu mùa trước. Arsenal thì tiếc nuối vài pha dứt điểm hỏng ăn ở bán kết. Một phần khác là câu hỏi sâu xa: tiền bạc thực sự tạo ra hiệu quả tới mức nào sau một ngưỡng nhất định? Có thể lập luận rằng khi đã vượt qua một mức quỹ lương nào đó, lợi ích bắt đầu giảm dần.

Điều này phản ánh ở chỗ khó có thể khẳng định Premier League đã cải thiện đáng kể về mặt chuyên môn trong 5 năm qua. Khi bạn đã gom hầu hết các ngôi sao hàng đầu, thêm một vài cái tên cũng không tạo khác biệt. Sự thật này chỉ càng nhấn mạnh sự phi lý của cuộc chạy đua lương thưởng đang tăng tốc không ngừng ở Premier League.

He-luy-khi-Anh-co-9-doi-du-Cup-chau-Au-2 — Chỉ có Man City thường xuyên tiến sâu tại Champions League

Những nghịch lý thú vị

Lại còn nghịch lý khác: ưu thế vượt trội có thể tự làm hại chính nó. Nếu có tới sáu đội đủ mạnh để dự Champions League, điều đó đồng nghĩa giải quốc nội khắc nghiệt hơn. Sự tham dự của họ còn khiến mùa giải trở nên quá tải.

Nhìn chung, các CLB Anh thường bước vào vòng knock-out với thể trạng mệt mỏi hơn đối thủ. Họ đá nhiều trận hơn, và trận nào cũng căng hơn. Đội đứng thứ tư ở các giải khác khó lòng sánh nổi mức chi tiêu của Brentford – chưa nói tới Newcastle hay Tottenham.

Newcastle và Spurs vì thế đặc biệt dễ hụt hơi khi phải căng sức ở cả hai đấu trường. Champions League mở rộng đã xóa bỏ kỳ nghỉ đông vốn ít ỏi của bóng đá Anh, biến tháng Một thành giai đoạn dày đặc nhất mùa giải. Một số đối thủ châu Âu coi đây là yếu tố cân bằng đáng kể.

Thế nhưng điều đó cũng cho thấy phần nào tranh luận lâu nay vốn đã sai hướng. Bên ngoài nước Anh, không còn nên nói đến sức mạnh của cả giải đấu, mà chỉ của từng “siêu CLB”. Kể từ 2020-21, nước Anh có bốn đội khác nhau vào bán kết, trong khi PSG chiếm toàn bộ suất của Pháp, còn Real Madrid gần như một mình gánh Tây Ban Nha.

Điều này giải thích tại sao, bất chấp việc Premier League chi tiêu nhiều, các siêu CLB kia vẫn đủ sức duy trì vị thế để chiếm phần lớn danh sách Quả bóng vàng. Ngay cả những ngôi sao lớn của Anh như Jude Bellingham hay Harry Kane cũng đang khoác áo các đội đó.

Song từ sự thiếu thốn lại nảy sinh sáng tạo. Các CLB ít tiền buộc phải tính toán nhiều hơn, từ đó bất ngờ hạ gục các đội Premier League. Nhưng điều này cũng chỉ có giới hạn. Các HLV sáng giá sớm muộn gì cũng bị Premier League lôi kéo, biến giải đấu thành trung tâm của đổi mới chiến thuật. Nhìn vào cách Bournemouth của Andoni Iraola phá vỡ thế thống trị chiến thuật của Pep Guardiola là minh chứng. Mười lăm năm trước, một HLV kiểu Iraola có thể đã dẫn dắt Valencia hay Lyon chứ không đến một CLB hạt tiêu ở Anh.

Chính vì vậy, cuộc tranh luận này có lẽ sẽ luôn ở thế cân bằng mong manh mỗi mùa. Những nhân vật như Tebas hiểu rõ họ không thể mãi trông chờ vào việc nhiều yếu tố bất lợi cùng xảy ra với các CLB Anh. Khi có tới sáu đội, khả năng cao là ít nhất một hoặc hai đội sẽ vượt qua chướng ngại để tiến xa.

Hãy nhìn vào phản ứng sau đợt mở rộng năm ngoái. Arsenal xây dựng đội hình khổng lồ để sánh ngang Chelsea. Liverpool giờ sở hữu hàng công dày nhất châu Âu sau khi chiêu mộ Alexander Isak. Ngay cả Barcelona cũng không thể tìm ra số tiền tương tự để bắt kịp. Tất cả những đội bóng khác buộc phải tìm một con đường khác – ngay cả trên sân khấu Champions League.

=>Xem thêm: