Alonso có thể thay đổi triết lý trăm năm của Real?

Khi nói về Real Madrid, người ta thường ca ngợi các cầu thủ nhiều hơn là các HLV, tập trung vào tài năng cá nhân thay vì những ý tưởng chiến thuật được mài giũa trên sân tập.

Đó là một xu hướng ăn sâu trong lịch sử CLB, có thể truy ngược ít nhất về thập niên 1950. Thời điểm đó, Chủ tịch Santiago Bernabeu khi ấy đã chiêu mộ những tài năng xuất sắc nhất như Alfredo Di Stefano, Ferenc Puskas và Raymond Kopa. Chính giai đoạn ấy đã mở ra kỷ nguyên vàng đầu tiên của Real Madrid, với năm chức vô địch Cúp C1 châu Âu liên tiếp từ 1956 đến 1960.

Từ đó đến nay, triết lý ấy vẫn tiếp tục tồn tại — được duy trì cho đến thời chủ tịch đương nhiệm Florentino Perez, người luôn khẳng định công khai lẫn riêng tư rằng ông đi theo con đường mà Bernabeu đã vạch ra.

Tuy nhiên, điều đó không phải lúc nào cũng là hằng số. Từng có những giai đoạn đối lập, những HLV muốn đi ngược lại dòng chảy ấy. Việc Xabi Alonso được bổ nhiệm thay thế Carlo Ancelotti là một ví dụ mới cho thấy vòng quay đang đổi hướng. Tại FIFA Club World Cup, Alonso đã thể hiện phong cách khác biệt, dù Madrid vào tới bán kết rồi bị Paris Saint-Germain loại với tỷ số 0-4.

Mục lục

Vì sao Real Madrid luôn đặt ngôi sao lên trên chiến thuật?

Có lẽ minh chứng rõ ràng nhất cho ưu tiên cá nhân hơn chiến thuật của Madrid nằm ở hồ sơ những HLV thành công nhất của họ. Jorge Valdano, cựu tiền đạo của Madrid và Argentina, đồng thời là cựu giám đốc điều hành của CLB phân tích: “Bảy chức vô địch châu Âu gần nhất của Madrid đều đến từ những HLV như Vicente del Bosque, Zinedine Zidane và Carlo Ancelotti, vốn không nổi tiếng là các chiến lược gia thiên về chiến thuật”.

“Tôi còn nhớ có lần nội bộ đội bóng hỏi Zidane ông thích chơi phòng ngự với ba hay bốn hậu vệ. Zidane đáp rằng điều đó không quan trọng. Với ông, mối quan hệ giữa các ngôi sao mới là điều quan trọng nhất, rằng một bầu không khí gắn kết giữa họ sẽ tự nhiên tạo ra tinh thần cạnh tranh mà HLV nào cũng mong muốn. Phương pháp luôn đứng sau tài năng cầu thủ”.

Lịch sử cũng cho thấy rằng các chủ tịch và giám đốc của Madrid luôn đóng vai trò then chốt trong các quyết định thể thao. Lập luận của họ là: HLV đến rồi đi, nhưng ban lãnh đạo có thể duy trì một chiến lược dài hạn ổn định.

Hệ quả là các HLV tại Bernabeu có ít quyền quyết định hơn so với nhiều CLB khác. Những người được chọn thường nổi bật nhờ khả năng ngoại giao hơn là ý tưởng chiến thuật lớn lao. Lối chơi của Madrid, vì thế, thường dựa trên phẩm chất cầu thủ hơn là hệ thống chiến thuật của HLV.

Ancelotti thành công nhờ mối quan hệ tốt với các ngôi sao

Ancelotti và triết lý trái ngược với Capello

Trong nhiệm kỳ hai tại Madrid (2021–2025), Carlo Ancelotti và cộng sự nhấn mạnh rằng cầu thủ sẽ tiến bộ khi được thi đấu cùng nhau. Họ cho rằng đội hình cần có không gian để tỏa sáng tập thể lẫn cá nhân. Tuy nhiên, cách tiếp cận ấy không phải lúc nào cũng hiệu quả.

Sau khi Perez rời chức chủ tịch lần đầu năm 2006 (trước khi quay lại năm 2009), ông từng thừa nhận trên trang nhất báo Marca rằng “đã nuông chiều các cầu thủ quá mức” — ám chỉ “dải ngân hà” gồm Beckham, Zidane, Ronaldo… Dù sở hữu dàn sao, Madrid trắng tay hai mùa liên tiếp.

HLV Fabio Capello được bổ nhiệm lại mùa 2006-07. Capello chia sẻ với The Athletic: “Tôi hiểu rằng cần có một cách chơi khác. Tôi làm việc rất nhiều về chiến thuật, cả đội phải di chuyển cùng nhau — tấn công hay phòng ngự đều có tổ chức. Tôi quyết định bán Ronaldo, người đã nghỉ thi đấu 2,5 tháng vì chấn thương. Tôi muốn biến đội bóng thành tập thể thay vì phụ thuộc vào cá nhân”.

Chiến lược đó giúp Madrid vô địch La Liga lần đầu sau bốn năm, dù bị loại sớm khỏi Champions League và Cúp Nhà Vua. Nhưng Capello vẫn bị sa thải chỉ 11 ngày sau chức vô địch, với lời giải thích từ Giám đốc thể thao Predrag Mijatovic: “Chúng tôi cần người mang đến nhiều thứ hơn là chỉ kết quả”.

Xabi Alonso và làn gió mới

Kể từ khi lên thay Ancelotti, Xabi Alonso đã triển khai triết lý rất khác biệt. Trong một cuộc phỏng vấn với DAZN sau trận thắng Juventus ở vòng 1/8 Club World Cup, Alonso chia sẻ rằng ông đã tiếp thu ý kiến của Ancelotti về vấn đề cân bằng đội hình với bốn ngôi sao tấn công: Mbappe, Vinicius, Rodrygo và Bellingham.

Alonso nhấn mạnh cầu thủ phải cùng nhau phòng ngự, làm việc đồng đều. Một nguồn tin thân với một cầu thủ trong đội đặt nghi vấn rằng cường độ và chỉ đạo chi tiết của Alonso liệu có thể “duy trì lâu dài”, và liệu các cầu thủ đã có vị thế như Mbappe hay Vinicius có đủ khiêm nhường để chấp nhận triết lý mới?

Chuyện đó từng xảy ra dưới thời Jose Mourinho mùa 2012-13 — mùa cuối của ông tại Bernabeu, khi Alonso còn là cầu thủ. Mourinho xây dựng một đội bóng thi đấu áp sát, chơi trực diện, kiểm soát phòng thay đồ. Nhưng dù giành La Liga mùa trước với 100 điểm, 121 bàn thắng, phương pháp của Mourinho cuối cùng gây rạn nứt nội bộ.

Ramos, Pepe, Ronaldo và Casillas đều chống đối HLV. Trong trận chung kết Cúp Nhà Vua thua Atletico Madrid — trận cuối của Mourinho — ông bị truất quyền chỉ đạo phút 75 và các cầu thủ dường như tự điều hành đội từ băng ghế. Sau đó là thời Rafa Benitez (2015), người bị chê vì quá nguyên tắc. Có tin ông từng dạy Modric không nên sút bóng bằng mu bàn chân.

Năm 2023, Benitez phủ nhận: “Tôi chỉ nói với cậu ấy là trong những đường chuyền ngắn vài mét, không nên đá kiểu đó vì gây xoáy không cần thiết. Với những cú 20–30 mét, thì cứ đá thoải mái”. Benitez bị sa thải sớm và được thay bởi Zidane — khi đó là HLV đội B, Castilla.

Alonso-co-the-thay-doi-triet-ly-tram-nam-cua-Real-2 — Alonso sẽ phải tìm cách để các ngôi sao chịu nghe lời

Liệu cầu thủ sẽ nghe theo Alonso?

Mbappe và Vinicius Jr, những người từng lười hỗ trợ phòng ngự, nay đã bắt đầu thay đổi tại giải đấu ở Mỹ. Ban lãnh đạo mô tả sự xuất hiện của Alonso là “sự chuyển giao thế hệ”, còn bản thân Alonso thì hứa hẹn: “Đội bóng sẽ truyền tải năng lượng và cảm xúc”.

Valdano nhận định: “Trong một thế giới bóng đá ngày càng thiên về chiến thuật, Alonso là mẫu HLV rất rõ ràng về ý tưởng, chịu ảnh hưởng từ thời ở Bayern Munich và Pep Guardiola. Các đội bóng đang thống trị bóng đá quốc tế hiện nay đều đặt trọng tâm vào HLV hơn là cầu thủ. Alonso sẽ phải cạnh tranh với những ngôi sao như Mbappe hay Vinicius. Nhưng nếu chọn Alonso, thì tức là chọn sự ảnh hưởng tập thể hơn cá nhân”.

Trước trận thua PSG ở bán kết Club World Cup, những dấu hiệu ban đầu là đầy hứa hẹn. Real Madrid cần dự án này thành công, bởi họ vừa trải qua mùa giải đầu tiên trong bốn năm không có danh hiệu lớn. Nhưng liệu Alonso sẽ gia nhập hàng ngũ những HLV huyền thoại như Zidane và Ancelotti, hay sẽ trở thành người thất bại như Mourinho và Benitez? Câu trả lời vẫn còn ở phía trước.

=>Xem thêm: